www.ewip.fora.pl

Renata Kamińska

TEZY DO EGZAMINY Z POLSKIEGO na 14 stycznia 2010
1.Wymień i omów funkcje języka polskiego.
2.Wyjaśnij, na czym polega wiodąca i integrująca rola edukacji polonistycznej.
3.Wskaż źródła treści dla edukacji polonistycznej (4).
4.Przedstaw wybraną definicję czytania (procesu czytania).
5.Wskaż cele nauki czytania w szkole podstawowej.
6.Omów anatomiczne podłoże procesu czytania.
7.Omów fizjologiczny przebieg procesu czytania.
8.Omów psychologiczne aspekty procesu czytania.
9.Stadia (etapy) w procesie przyswajania umiejętności czytania.
10.Wyjaśnij terminy: percepcja, rozumienie, efektywność czytania.
11.Omów techniki czytania.
12.Wymień i omów aspekty umiejętności czytania (techniczny, semantyczny, krytyczno -twórczy).
13.Wymień i omów poziomy rozumienia czytanego tekstu.
14.Wymień i omów formy czytania w klasach I-III.
15.Wymień i omów cechy dobrego czytania głośnego.
16.Wymień i omów środki pobudzające zainteresowanie czytaniem.
17.Trudności w czytaniu – wyjaśnienie terminu i omówienie wybranej klasyfikacji.
18.Wyjaśnij termin: metoda nauki czytania.
19.Omów wybraną klasyfikację metod nauki czytania.
20.Omów syntetyczne metody nauki czytania.
21.Omów analityczne metody nauki czytania.
22.Omów analityczno-syntetyczne metody nauki czytania.
23.Omów globalne metody nauki czytania.
24.Omów założenia metody nauki czytania E. F. Przyłubskich.
25.Omów metodę barwno - dźwiękową nauki czytania H. Metery.
26.Omów metodę nauki czytania B. Rocławskiego.
27.Omów Metodę Dobrego Startu M. Bogdanowicz – istota i założenia.
28.Omów schemat zajęć w MDS i sposoby ich organizowania.
29.Omów założenia wprowadzania w świat pisma I. Majchrzak.
30.Omów zabawę w czytanie G. Domana.
31.Omów naturalną naukę czytania W. Pye.
32.Przedstaw definicję dysleksji.
33.Omów objawy dysleksji.
34.Wyjaśnij termin: błąd graficzny.
35.Wskaż kryteria oceny pisma dziecka pod względem graficznym.
36.Omów kategorie błędów graficznych w piśmie dziecka.
37.Omów zasady higieny czytania i pisania.
38.Dokonaj charakterystyki ustroju szkolnego w Polsce po reformie z 1999r.
39.Omów kalendarium reformy systemu oświaty z grudnia 2008 roku.
40.Przedstaw stopnie awansu zawodowego nauczyciela. tu omówić jeszcze trzeba oprócz wymienienia!

PEES.ADMIN Smile

Pozwoliłam sobie edytować ten post żeby było bardziej przejrzyście. Dodatkowo kolorem zielonym zaznaczam pytania na które ktoś juz udzielił odpowiedzi na forum. Nie oznacza to jednak że jeśli ktoś inny znajdzie coś więcej (np.inną klasyfikacje czy cuś) to nie może juz na to odp. MOŻE Smile

i nawet wskazane Smile

Dlatego do dzieła dziewczyny Smile

Kasia Kurowska

Wklejajcie jeśli cos znajdziecie Smile

24. Metoda analityczno-syntetyczna o charakterze funkcjonalnym Przyłubskich
Metoda ta powstała w wyniku powiązania różnych metod wykorzystujących różny poziom rozwoju poszczególnych funkcji psychicznych. W ten sposób w procesie czytania bierze udział funkcja wzrokowa, słuchowa i kinestetyczno-ruchowa. Autorzy koncepcji wprowadzili też ogniwo pośrednie - sylabę i elementy metody globalnej. Dzięki temu w okresie przedliterowym dziecko poznaje całościowo określone wyrazy, wynikające z kontekstu oglądanej ilustracji. Później rozpoznaje te wyrazy wśród innych. Wprowadzenie elementu pośredniego, jakim jest sylaba, miało na celu rozszerzenie tzw. pola czytania. W związku z tym analiza przebiega od wyrazu, poprzez sylabę, do głoski, czyli jest to analiza: wyraz-sylaba-głoska, a w odniesieniu do syntezy - odwrotnie: głoska- sylaba- wyraz.
W metodzie Przyłubskich w edukacji przedszkolnej punktem wyjścia jest zawsze wyraz znany dziecku, a nie litera. W okresie przedliterowym autorzy proponują stosowanie elementów metody globalnej, pozwalającej na zapamiętywanie obrazów graficznych wybranych wyrazów i odczytywanie ich w całości. Rozpoznawanie poszczególnych wyrazów następuje poprzez pewne różnicujące cechy występujące w ich zapisie graficznym, które dziecko dostrzegło. W zależności od stopnia zainteresowania dziecka i jego możliwości rozwojowych następuje przejście do właściwej nauki czytania, czyli zapoznanie dziecka z ograniczoną liczbą liter, wyrabianie umiejętności dokonywania analizy i syntezy słuchowo-wzrokowej, rozumienie treści przeczytanego tekstu.
Wprowadzenie każdej nowej litery musi odbywać się według określonego schematu.
1. Omówienie odpowiednio dobranej ilustracji. Główny element obrazka nosi nazwę, która rozpoczyna się od głoski odpowiadającej wprowadzanej literze.
2. Zwrócenie uwagi na wyraz podstawowy, z którego następnie wydzielamy pierwszą głoskę, by później utożsamić ją z wprowadzaną literą.
3. Analiza i synteza słuchowa wyrazu podstawowego i wprowadzenie schematu i modelu.
4. Wyodrębnienie z wyrazu podstawowego pierwszej głoski, a później poszukiwanie jej w innych wyrazach.
5. Prezentacja litery (wielkiej i małej). Analiza poszczególnych elementów litery.
6. Wycięcie nowej litery z alfabetu ruchomego.
7. Rozpoznawanie nowej litery wśród innych liter nie zawsze znanych dzieciom.

Właściwie ten tok postępowania nie różni się od tego, jaki jest prowadzony w klasie pierwszej. Kolejnymi etapami są ćwiczenia w pisaniu poznanej litery i jej połączeń z innymi znanymi dziecku literami, a potem krótkich wyrazów i zdań.

25.Metoda barwno-dźwiękowa Heleny Metery
Nauka czytania wykorzystująca metodę barwno-dźwiękową była stosowana w Polsce w latach siedemdziesiątych w wybranych szkołach w formie eksperymentu. Obecnie nadal wykorzystuje się szczególnie w nauczaniu zintegrowanym w klasie pierwszej. Helena Metera wydzieliła dwa okresy nauki czytania. Pierwszy, przedliterowy, w którym następuje poznanie dźwiękowej budowy wyrazów, i drugi, przeznaczony na wprowadzenie zapisu graficznego poszczególnych dźwięków – liter – oraz właściwą naukę czytania.
Poznanie struktury dźwiękowej wyrazu przed poznaniem jego budowy graficznej ma ułatwić dziecku naukę czytania. Punktem wyjścia w poznawaniu nowej litery jest zawsze analiza słuchowa wyrazu. Dziecko dokonuje wówczas wyodrębnienia głoski. W początkowym okresie nauki czytania analiza, a potem synteza powinny być dokonywane tylko w odniesieniu do tych wyrazów, których wymowa jest zgodna z pisownią. Rozróżnianie rodzajów głosek umożliwia zrozumienie związku, jaki zachodzi między głoską i literą, spółgłoską a samogłoską, stanowiąc również podstawę do nauki pisania i pisania ortograficznego.
Wyodrębnienie sylaby jako jednostki mowy pozwala na wprowadzenie sylabowej budowy wyrazów. Sylaba jest naturalną cząstką mowy ułatwiającą czytanie długich i trudnych wyrazów.
Nauka czytania ma ściśle określony przebieg. Rozpoczyna się ją od poznania struktury dźwiękowej wyrazu poprzez wprowadzenie ich graficznego schematu. Graficzny schemat budowy wyrazu musi zawierać zawsze tyle pól, ile jest głosek w wyrazie, stanowiąc jednocześnie podstawę do analizy. Schemat budowy dźwiękowej wyrazu to prostokąt podzielony na pola. Liczba pól odpowiada liczbie głosek zilustrowanego wyrazu domek:
Nakrywka to prostokąt odpowiadający wielkością jednemu polu na schemacie. Symbolizuje głoskę. Kolor nakrywki oznacza rodzaj głoski. Przed poznaniem rodzajów głosek stosuje się jednolity kolor nakrywek. Później wprowadza się dwa odcienie czerwieni, by odróżnić samogłoski
nosowe od ustnych, oraz po dwa odcienie koloru zielonego, na oznaczenie twardych i miękkich spółgłosek dźwięcznych, i niebieskiego na zaznaczenie różnic między spółgłoskami twardymi i miękkimi bezdźwięcznymi. Dziecko, dokonując analizy słuchowej wyrazu, nazywa i określa rodzaj poznawanych głosek – ustala liczbę fonemów w danym wyrazie. Potem, przeprowadzając syntezę, układa schemat wyrazu, zapisując go za pomocą symboli – kolorowych nakrywek. Analiza i synteza słuchowa odpowiednich wyrazów prowadzi do stopniowego zastępowania kolorowych nakrywek innym typem symboli – literami. W ten sposób dziecko uświadamia sobie, że każdej głosce odpowiada określony symbol literowy.

27.Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz
Metoda Dobrego Startu to polska modyfikacja francuskiej metody „Bon Depart”. Metoda ta ma zastosowanie w profilaktyce i w rehabilitacji. Może więc być stosowana jako wprowadzenie do nauki czytania dla dzieci zdrowych, jak i z zaburzeniami poszczególnych funkcji. Autorka adaptacji wprowadziła szereg zmian oraz wzbogaciła metodę o wiele nowych elementów. W opracowanej przez siebie wersji przetworzyła strukturę zajęć na wprowadzające, właściwe i końcowe. Zmieniła też formę i przebieg ćwiczeń (ruchowe, ruchowo-słuchowo-wzrokowe), a także uzupełniła zestaw piosenek i wzorów.
W polskiej adaptacji metody podstawą jest usprawnienie analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego.
Obecnie istnieją trzy polskie warianty Metody Dobrego Startu:
• „Piosenki do rysowania”
• „Piosenki i znaki”
• „Piosenki na literki”

„Piosenki do rysowania” to zestaw ćwiczeń przeznaczonych dla dzieci najmłodszych, począwszy od 4. roku życia. Rozpoczyna się cyklem zajęć, który daje możliwość kontynuacji przez cały okres przedszkolny.
„Piosenki i znaki” - jest kontynuacją pierwszego wariantu i przeznaczony dla dzieci 6-7-letnich w celu przygotowania do nauki czytania i pisania, dla dzieci „ryzyka dysleksji” i z opóźnieniem rozwoju.
„Piosenki na literki”- ostatni wariant ułatwiający ćwiczenia nauki czytania i pisania, ułatwia polisensoryczne uczenie się poszczególnych liter alfabetu. W tym wariancie piosenki zostały specjalnie dobrane tak, by w tytule i w tekście występował wyraz zaczynający się głoską, zgodną literą będącą przedmiotem poznania i utrwalania. Jednocześnie rytm piosenki został dostosowany do struktury litery w powiązaniu z odpowiednią figurą geometryczną. Możliwe jest wtedy odtwarzanie lub kreślenie w powietrzu kształtu litery z równoczesnym śpiewem.
Zapamiętywanie danego zapisu graficznego litery-kształtu odbywa się w tym samym momencie za pomocą wzroku, dotyku, ruchu. Wszystkie warianty nawzajem się uzupełniają stanowiąc kolejne etapy pracy
stymulacyjno-terapeutycznej, początkowo na materiale nieliterowym, a następnie na materiale obejmującym litery drukowane i pisane.
Wspólna struktura zajęć dla wszystkich wariantów:
1. Zajęcia wprowadzające
2. Zajęcia właściwe:
- ćwiczenia ruchowe,
- ćwiczenia ruchowo-słuchowe,
- ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe.

3. Zajęcia końcowe
W czasie zajęć wprowadzających dzieci usprawniają koncentrację uwagi, orientację w schemacie ciała przestrzeni, rozwijają kompetencje językowe i motorykę.
Zajęcia właściwe to zestaw ćwiczeń o charakterze usprawniającym i relaksacyjnym. Nawiązują one przeważnie do treści piosenki stanowiącej osnowę zajęć. Ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe stymulują najbardziej wszechstronny rozwój dziecka.
Ostatni element w strukturze zajęć to zajęcia końcowe, które mają charakter ćwiczeń wokalno-rytmicznych i relaksują zmęczone intensywnymi ćwiczeniami dziecko.
Szczegółowy opis tej metody można znaleźć w książce M. Bogdanowicz „Metoda Dobrego Startu”.

30.Zabawa w czytanie Giena Domana
Glen Doman traktuje naukę czytania jako element dziecięcej zabawy i twierdzi, że naukę czytania można rozpocząć z dzieckiem wkrótce po jego urodzeniu.
„Zabawa w czytanie” to wykorzystanie globalnej nauki czytania odpowiednio dobranych wyrazów z zachowaniem pewnej chronologii ich prezentacji w ściśle określony sposób. Prostota materiału przeznaczonego do zabawy z dzieckiem umożliwia korzystanie z niego niezależnie od miejsca i czasu, ale pomoce należy wcześniej przygotować. Wielkość białych kartoników (10 cm x 10 cm) oraz wysokość napisanych liter danego słowa (8 cm) jest określona ze względu na możliwości percepcyjne dziecka poniżej 5. roku życia. Kreślenie liter powinno być wyraźne, a ich kolor intensywnie czerwony, aby lepiej przykuć uwagę dziecka. Kształt liter powinien przypominać czcionkę drukarską.
G. Doman proponuje krótkie sesje „zabawy w czytanie”. Nie powinny one przekraczać kilku sekund, by nie stwarzać wrażenia monotonii, a liczba jednorazowej prezentacji nie może przekroczyć 20 powtórzeń. W ciągu dnia sesje mogą zostać wplecione w różne zabawy, które utrwalają poznane przez dziecko słowa. Nauka czytania w „zabawie w czytanie” to kolejno po sobie następujące etapy, które są niezależne od wieku dziecka.
Doman wyróżnia pięć etapów:
• etap pierwszy – pojedyncze słowa
• etap drugi – wyrażenia dwuwyrazowe

• etap trzeci – wprowadzenie pierwszych zdań
• etap czwarty – rozbudowuje się wcześniej wykorzystane zdania
• etap piąty – samodzielne czytanie przez dzieci książek

Program dla niemowlęcia, nazywany przez autora etapem zerowym, zawiera wskazówki dotyczące stymulacji wzrokowej dziecka.
Autor koncepcji „zabawy w czytanie” uważa, że naukę alfabetu można rozpocząć, gdy dziecko umie już dobrze czytać, dekodując cale wyrazy i zdania. Dopiero wtedy zrozumie konieczność istnienia pojedynczych liter, z których się składa alfabet.

31.Naturalna nauka języka – program nauki czytania powstały z inicjatywy W. Pye
Program ten powstał w Nowej Zelandii, dlatego często jest też zwany nowozelandzkim.
Naturalna nauka języka to nauka słuchania, mówienia, czytania i pisania poprzez zabawę i twórcze działanie. Towarzyszy jej stale dziecięca aktywność twórcza.
Podstawą nauki czytania w naturalnej nauce języka jest wykorzystanie rozwoju procesów poznawczych dziecka, zwłaszcza spostrzegania i pamięci, które pomagają w zapamiętywaniu wyrazów, zdań, a następnie w zrozumieniu czytanych treści. Dziecko w wieku przedszkolnym postrzega przedmioty globalnie. Tę cechę dziecięcych spostrzeżeń wykorzystano w ujmowaniu wyrazów jako całych jednostek językowych, by później przejść do ich elementów składowych. W naturalnej nauce języka nie jest ważne opanowanie samej techniki czytania, lecz czytanie ze zrozumieniem, nawet najmniejszych fragmentów tekstu. Samodzielne przeczytanie całości, którą mogą stanowić wyraz, zdanie lub tekst, inspiruje dziecko do dalszych poszukiwań. Najważniejszą rzeczą jest pobudzenie dziecięcej ciekawości.
Metoda nowozelandzka pogłębia naturalna chęć dziecka do mówienia, czytania oraz kreślenia symboli graficznych.
Punktem wyjścia w nauce czytania i pisania jest cały tekst – krótki, prosty, ale zrozumiały – oraz jego atrakcyjny kontekst. Ilustracje ściśle związane z tekstem stanowią jego integralny, a zarazem istotny element. Opracowane i przygotowane specjalnie z myślą o naturalnej nauce języka materiały książkowe, noszące nazwę „Słoneczna Biblioteka”. Każda książeczka z serii „Słonecznej Biblioteki” to zestaw trzech krótkich historyjek. Zazwyczaj pierwsza historyjka zawiera tekst o odpowiednio dobranych nowych struktur językowych. Kolejne dwie służą utrwaleniu wcześniej poznanemu materiału. Istotą tych książek jest obraz, który powinien być zgodny z tekstem, ponieważ podstawa czytania jest skojarzenie obrazu z jego zapisem graficznym.
Dziecko zainspirowane fabułą czytanego utworu dopowiada jego zakończenie w dowolnej formie, np. opowiada koniec historii słowami lub wypowiada się korzystając z różnorodnych technik plastycznych lub 7
stosując jeszcze inne środki wyrazu. Czasami po prostu samo czyta dalszy ciąg opowieści zawarty w książce, by dowiedzieć się, jak naprawdę zakończyła się historia.
W naturalnej nauce języka nauka czytania i pisania przebiega w trzech etapach:
• zapoznanie dziecka z całością, która jest cały tekst, zdanie, wyraz;
• zapoznanie dziecka ze szczegółami: budową zdania, litery, znaków interpunkcyjnych
• przechodzenie do budowania całości z wykorzystanie zdobytej wiedzy

Na każdym etapie dziecko poznaje i odkrywa różne czynności, które prowadza go do samodzielnego czytania i pisania. Wyróżnia się trzy stadia nauki czytania: stadium jej wyłaniania się, wczesne czytanie i płynne czytanie.
W procesie nauki czytania i pisania występują równolegle następujące rodzaje czytania i pisania:
- czytanie wspólne,
- czytanie zespołowe,
- czytanie indywidualne – samodzielne,
- czytanie dzieciom,
- pisanie wspólne,
- pisanie samodzielne,
- pisanie dla dzieci.

Czytanie wspólne z dzieckiem ma na celu wzbudzenie jego zainteresowania treścią, poznanie jej i przyswojenie, a więc zrozumienie przez dziecko czytanego tekstu.
Czytanie zespołowe służy wzajemnej stymulacji dzieci, ponieważ każde z nich inspiruje innych.
Czytanie samodzielne to stworzenie możliwości czytania spontanicznego, w dowolnym czasie, w dowolnie wybranej pozycji bez pomocy innej osoby.
Pisanie pod wpływem czytania staje się integralną częścią naturalnej nauki języka. Kreślenie znaków graficznych stanowi dla dziecka nową formę komunikacji. Umiejętność pisania jest spostrzegana przez dziecko jako jeszcze jedna możliwość przekazywania informacji, a także sposób wyrażania własnych myśli.
Naturalna nauka języka to przede wszystkim specyficzny sposób organizacji oddziaływań edukacyjnych sprzyjających zdobywaniu przez dziecko określonej wiedzy i potrzebnych mu umiejętności zgodnie z jego poziomem rozwoju oraz zainteresowaniami. Wyklucza się „jednakową” pracę ze wszystkimi dziećmi, gdyż założeniem naturalnej nauki języka jest wspomaganie ochoty do nauki oraz tworzenie podstaw do wyłaniania się umiejętności pisania i czytania.
Wszystkie te metody nie tylko funkcjonują w wychowaniu przedszkolnym. Można je tak samo wykorzystywać w nauczaniu 8
zintegrowanym, a szczególnie w pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

________________________________________
Tyle narazie znalazłam. Reszty nie szukałam. Dopisujcie co macie to wspólnymi siłami jakoś to zbierzemy Smile

Ania Stefaniak

to wlasnie podzielmy sie tymi pytaniami albo zalozmy osobny watek z odpowiedziami tak jak robilymsy na dydaktyke i wychowanie ?

Kasia Kurowska

Nie ma sensu Aniu zakładac nowego wątku. Jeśli kto coś ma to niech tu wkleja a ja potem zbiore do kupy jak już będzie wszystko i sprezentuje w jednym pliku i podeśle na forum do pobrania.
Jestem na bieżąco na forum więc będe kompletować jeśli będzie cos nowego Smile

Tylko nie chciałabym tylko ja tu pisac Laughing

Gosia Kaleta

1.Wymień i omów funkcje języka polskiego.

Funkcje języka – relacje języka do szeroko rozumianego środowiska. Przez środowisko rozumiemy tu świat, rzeczywistość, przyrodę, społeczeństwo, ludzi, struktury społeczne, kulturę, procesy psychiczne, emocje, sytuacje komunikacyjne.

Językowi przypisywane są 3 podstawowe funkcje:

1. Kognitywna – poznawcza, racjonalna. Polega ona na wyrażaniu myśli, sądów, idei, pojęć, ale także na realizowaniu ich. Funkcja ta polega na zdobywaniu wiedzy o świecie. Badają ją: logika, psychologia, filozofia.
2. Społeczna – odzwierciedla miejsce i rolę języka w relacjach społecznych. Język jest narzędziem tworzenia i regulowania relacji społecznych. Jest też najważniejszym narzędziem podziału kompetencji i układu ról społecznych w różnych sytuacjach. Badają ją: socjologia, psychologia społeczna, medioznawstwo.
3. Afektywna – emotywna, ekspresywna. Jest związana z przekazywaniem emocji. Badają ją: poetyka, literaturoznawstwo, psychologia twórczości.

Językoznawstwo przez 2000 lat nie zajmowało się funkcjami języka. Dopiero w XX wieku, kiedy pojawia się językoznawstwo kulturalne, pojawiają się lingwistyczne teorie funkcjonowania języka. I tak, w 1925 roku austriacki psycholog K. Buhler wydał książkę Teoria języka. W Teorii została omówiona teoria języka jako narzędzia psychologicznego, jako narzędzia oddziaływań na innych ludzi. Przedmiotem zainteresowania autora są w niej ludzkie zachowania, opis psychiki człowieka. Uważał on, że w systemie współdziałań międzyludzkich język jest narzędziem w tym samym stopniu, co gestykulacja i inne znaki pozawerbalne. Rozpatrywał język w kategoriach funkcjonowania. Funkcja języka według Buhlera to bezpośrednie oddziaływanie języka na uczestników aktu mowy. Wyróżnił 3 podstawowe funkcje języka:

1. Funkcja znaku, przedstawiania, opisywania stanu rzeczy i przedmiotów. Funkcję tę uważa się za najważniejszą dlatego, że tylko języki naturalne pełnią tę funkcję.
2. Funkcja wyrażania siebie, ekspresywne wyrażanie psychologicznych i fizjologicznych cech nadawcy. Znaki występują tu jak symptomy pewnych stanów i cech nadawcy.
3. Funkcja apelacyjna, impresywna, funkcja oddziaływania na odbiorcę za pośrednictwem mówienia. Znak jest tu sygnałem dla odbiorcy np.: stój, chodź.

Te trzy wymienione funkcje opierają się na następujących relacjach: relacji do podmiotu mówienia, relacji do mówiącego, relacji do słuchającego. Klasyfikacja Buhlera ma charakter aksjomatyczny (deterministyczny). U jej podstaw leżą logiczne założenia system podstaw i idei.

W latach 60. Roman Jakobson napisał artykuł Lingwistyka a poetyka, bazując na teorii C. Shannona i pracach Bronisława Malinowskiego. Jakobson proponuje teorię aksjomatyczną (teorię strukturę aktu mowy). Funkcje języka są według niego przyporządkowane elementom sytuacji komunikacyjnej, a przede wszystkim są przyporządkowane różnym orientacjom na różne elementy tej sytuacji. Możliwa jest przy tym orientacja na:

* nadawcę – funkcja ekspresywna, w której celem komunikatu jest nadawca;
* odbiorcę – funkcja konatywna, impresywna, której istotą jest wpływ na partnera;
* kontekst – funkcja przedstawieniowa (referencyjna, symboliczna), czyli reprezentacja przedmiotów i faktów;
* kod – funkcja metajęzykowa, która koncentruje się na samym kodzie (opisuje język);
* kontakt – funkcja fatyczna, czyli nawiązanie i podtrzymywanie kontaktów w społeczeństwie;
* komunikat – funkcja poetycka, czyli operacje ze znakami, z formą językową tekstu, koncentracja uwagi na sposobie mówienia.

M. Halliday, twórca londyńskiej szkoły funkcjonalnej, autorytet w zakresie lingwistyki funkcjonalnej, doszedł do wniosku, że język dzieci ma o wiele więcej funkcji. Są to:

* funkcja interaktywna czyli interpersonalna, np. zabierz!, polegająca na używaniu języka jako narzędzia komunikacji społecznej; w zakresie tej funkcji Halliday rozróżnił funkcję regulacyjną sprowadzającą się do regulowania stosunków społecznych za pomocą formy przekazywania komunikatów, oraz funkcję indeksową (manifestacyjną), która występuje, gdy mówiąc o czymś nadawca wyraża przynależność do pewnej grupy społecznej;
* funkcja reprezentacyjna czyli reprezentacja jakichś stanów rzeczy, np. ba!; obejmuje nazywanie, przedstawianie komunikacji w formie znaków językowych, stanów racjonalnych, a także stany nieracjonalne, emocjonalne
* funkcja tekstowa, polega na organizacji aktów mowy, tekstu, za pomocą wyrazów językowych, a także uporządkowanie w tekście wyrazów funkcyjnych, np. oraz.

Można także wyróżnić za prof. Aleksandrem Kiklewiczem [1](zob. Lekcii po funkcional'noj lingvistike. Minsk 1999, ss. 30-36) funkcje języka, uwzględniając jego relacje do środowiska:

1. Funkcja nominatywna (przedstawieniowa, metajęzykowa, nazywająca) polega na tym, że jednostki języka, wyrazy, zdania występują jako znaki przedmiotów i stanów rzeczy. W pewnym stopniu struktura semantyczna znaczeniowo odzwierciedla strukturę świata. Według hipotezy relatywizmu lub determinizmu lingwistycznego, sformułowanej przez E. Sapira, rozwiniętej później przez B. Whorfa, język określa sposób i formy poznania świata przez człowieka. Autorzy ci twierdzili, że na naszą kulturę wpływa język. Stali się twórcami psycholingwistyki – chcieli udowodnić że gramatyka wpływa na nasze procesy poznawcze. Dziś tym zagadnieniem zajmuje się lingwistyka kognitywna.
2. Funkcja kognitywna (poznawcza, funkcjonalna, encyklopedyczna) to rola języka w procesach poznania świata przez człowieka. Każdy język jest źródłem informacji o świecie. Opanowanie języka jest zawsze przyswojeniem wiedzy o świecie. Źródłem informacji są przede wszystkim znaki, wyrazy, idiomy. Poznawcza funkcja języka jest najbardziej oczywista w przypadku przyswajania języków obcych. Funkcja kognitywna to fragment wiedzy człowieka o świecie (czyli koncept). Każdemu znakowi, wyrazowi języka, nie tylko przyporządkowane jest znaczenie leksykalne, ale także określa on kategorie kognitywne, które są bogatsze, szersze niż znaczenie leksykalne. Każde wyrażenie językowe, każdy tekst interpretowany jest w świetle jakiejś określonej kategorii kognitywnej.
3. Funkcja perceptywna (dekodująca) to rola języka jako środka rozumienia tekstów. W wielu sytuacjach komunikacji wirtualnej język ma jedynie funkcje odbiorczą.
4. Funkcja komunikacyjna (społeczna, pierwotna) umożliwia relacje społeczne, realizowanie wspólnej działalności, podział ról w społeczeństwie. Występuje w kilku rodzajach:
a) Funkcja interaktywna (interpersonalna), w której język jest najważniejszym narzędziem przekazywania informacji i oddziaływania na partnerów za pomocą informacji. W latach 60. XX w pojawiła się pragmalingwistyka, która bada użycie języka w społeczeństwie, w aktach mowy. Jej twórcą był angielski filozof John Austin. Wydał książkę O aktach mowy. Przedmiotem tej teorii nie są tylko zdania językowe, ale też czynności, które realizujemy artykułując zdania. Austin rozróżnił 3 aspekty wyrażeń językowych: lokucja – samo wypowiedzenie jakiejś treści, samo zdanie, np. Dzień dobry!, illokucja – intencja, zamiar, plan, który realizuje człowiek za pomocą wyrażenia językowego (mówiąc Dzień dobry! realizuję akt przywitania się), perlokucja – zaplanowane następstwo, a więc to, co nadawca zakłada w czynnościach, w zachowaniu odbiorcy.
b) Funkcja manifestacyjna (indeksowa) polega na tym, że za pomocą języka człowiek wyraża, manifestuje swoją przynależność lub nieprzynależność do pewnych grup społecznych. Zwykle w tym celu używa się socjolektów, np. ktoś, kto mówi w żargonie przestępczym, ujawnia, że należy do grona przestępczego.
c) Funkcja fatyczna – pojęcie to wprowadził Bronisław Malinowski. Polega na tym, że za pomocą języka, w formie mówienia, stwarzamy i podtrzymujemy stosunki społeczne. Jest to czynność niedynamiczna, w pewnym sensie zachowanie fatyczne jest bezsensowne (np. puste rozmowy toczone tylko po to, by podtrzymać kontakt). Sam fakt rozmowy jest ważniejszy niż to, co się mówi.
5. Funkcja aktywna polega na użyciu języka w celu realizacji psychicznej, intelektualnej lub emocjonalnej aktywności człowieka. Najczęściej realizuje się jako funkcja emotywna: a) funkcja myślowa – realizacja myślenia przez mówienie, b) mówienie wewnętrzne (mówienie bez słów, L. Wygocki), c) mówienie egocentryczne czyli echologia (J. Piaget) – w mówieniu dzieci ponad 80% tekstów nie ma adresata, zwykle jest to mówienie w celu echologii, czyli w celu przyswojenia języka, d) funkcja tekstowa – wykorzystanie języka w celu pisania tekstów. W przypadku tekstów pisanych odbiorca jest wirtualny, a czasami nie istnieje.
6. Funkcja magiczna (kreacyjna) – polega na wierze człowieka w to, że znaki językowe, przede wszystkim wyrazy, to naturalne części nazywanych przedmiotów, rzeczy, a więc używając ich możemy oddziaływać na rzeczy, na świat. Człowiek wierzy, że mówiąc może oddziaływać na przedmioty materialne np. dzień dobry oddziałuje magicznie, sprawia, że ktoś będzie miał dobry dzień, że będzie zdrów.

34,35

Błędem graficznym jest więc odejście od ściśle ustalonej normy, czyli przeciąganie lub niedociąganie do linii, brak łączenia litery z literą oraz nieodpowiedni kształt i proporcja liter, jak i niewłaściwe położenie liter w wyrazie.

Wśród błędów graficznych spotykamy cztery ich rodzaje:

1. Błędy konstrukcyjne, wśród których można wyróżnić trzy podgrupy:
a) niedopełnianie kształtu liter - co sprawia, że litery nie są spoiste;
b) nieproporcjonalny układ elementów w budowie litery - poszczególne elementy w danej literze są nieproporcjonalnie ukształtowane;
c) zniekształcenie linii (kresek) - litera staje się wtedy mało wyrazista i zatraca jasność kształtu.
Błędy konstrukcyjne są źródłem osłabienia czytelności pisma oraz zatracenia jego estetyki.

2. Błędy łączenia liter w wyrazach, wśród których można wyróżnić dwie podgrupy:
a) brak łączenia liter - prowadzi to do obniżenia tempa w pisaniu, a czasem także do nieporozumień ortograficznych;
b) niewłaściwe łączenie liter - powoduje osłabienie i zatracenie czytelności oraz estetyki pisma.

3. Błędy proporcjonalności, które występują w czterech odmianach:
a) niewłaściwe zagęszczenie;
b) zachwianie proporcji liter w wyrazach;
c) nierównomierne ułożenie liter pod względem wysokości;
d) niewłaściwe odstępy między wyrazami.

4. Błędy niejednolitego pochylenia, wśród których występuje:
a) zmiana kierunku pochylenia liter w wyrazie (pismo jest "chwiejące się");
b) zmiana kierunku pochylenia wyrazów w tekście.
Jedno i drugie ma miejsce wtedy, gdy uczniowie zmieniają kierunek pisma nadając mu pochylenie w lewo lub w prawo. Najgroźniejsze błędy graficzne, to błędy konstrukcyjne i proporcjonalności pisma, gdyż naruszają kształt liter i ich proporcje, co prowadzi do osłabienia czytelności i do obniżenia estetyki pisma.

Oprócz wyżej wymienionych w piśmie błędów graficznych mogą wystąpić również błędy diakrytyczne:
- zła pisownia "kabłączków" (ogonków) w literach ą, ę - jest to łuk wklęsły skierowany w prawą stronę;
- błędne umieszczanie kresek (zbyt wysokie lub niskie) w literach ł, t;
- nieprawidłowe umieszczanie lub całkowite opuszczanie kropek nad i, j, ż oraz zmiękczeń w literach ć, ń, ś, ź.

Kasia Migoń

18. Wyjaśnij termin: metoda nauki czytania.

Według Krystyny Kamińskiej metoda w nauce czytania to pewien zespół teoretycznie uzasadnionych działań, zmierzających tak w swoim założeniu, jak i praktycznie do zrealizowania określonego celu, którym jest opanowanie umiejętności czytania.

19. Omów wybraną klasyfikację metod nauki czytania.

Kryteria podziału metod nauki czytania według Ryszarda Wieckowskiego.
a) właściwości fonetyczne języka:
- metody alfabetyczne
- metody fonetyczne
- metody sylabowe
- metody zdaniowe
- metody wyrazowe
b) proces psychiczny biorący udział w procesie czytania:
- metoda syntetyczna
- metoda analityczna
- metoda analityczno-syntetyczna
c) udział organów zmysłowych w procesie czytania:
- metoda słuchowa
- metoda wzrokowa
- metoda kinestetyczna.

Hania Prażmo

26.
Nauka czytania i pisania metodą fonetyczno-literowo-barwną B. Rocławskiego
Łączy technikę płynnego czytania ze zrozumieniem z nauką pisania, ponieważ, zdaniem autora, nie należy odrywać czytania od pisania ani uczyć jednego bez drugiego To właśnie poznawanie liter wyzwala u dziecka spontaniczną chęć pisania. Dlatego nauka czytania postępuje prawie jednocześnie z nauką poprawnego kreślenia i łączenia liter. Wprowadzenie kolorów czerwonego i zielonego zostało podyktowane koniecznością wyodrębniania ściśle określonych głosek w trakcie nauki czytania. To zróżnicowanie kolorystyczne wprowadzono w wyrazach, w których liczba głosek nie jest równa liczbie liter. Niektóre głoski są zapisywane dwoma lub trzema literami - wówczas ten fragment zapisu oznacza się kolorem zielonym. Kolorem czerwonym oznacza się w wyrazach to miejsce, gdzie litera lub dwuznak są symbolem graficznym głoski zapisywanej w innym miejscu, w innym wyrazie inną literą.
W celu ułatwienia dziecku analizy i syntezy głoskowej (fonemowej) oraz poznania zapisu graficznego wyrazu elementem koniecznym jest - zdaniem B. Rocławskiego zastosowanie w ćwiczeniach i w zabawie specjalnych klocków LOGO. Twórca koncepcji programu nauki czytania i pisania metodą fonetyczno-literowo-barwną jest również autorem klocków LOGO składających się na swoisty ruchomy alfabet. Różni się on nieco od alfabetu stosowanego w podręcznikach szkolnych. Autor włączył do niego nowe wieloznaki: ni, si, zi, ci, dzi. Wprowadził również litery q, y, x.
Klocki zawierają cztery podstawowe warianty danej litery. Każdy wariant jest znakiem tego samego fonemu. Na każdym klocku występuje wielka i mała litera drukowana oraz wielka i mała litera pisana
Czytanie wyrazów należy rozpoczynać wstępną techniką, zwaną "ślizganiem się" z litery na literę. "Ślizganie się" z wydłużeniem głosek jest tylko początkowym etapem, w którym od czytania krótkich wyrazów i sylab przechodzi się do czytania krótkich tekstów.
By nauka czytania przebiegała równomiernie u wszystkich uczących się, nie wolno zaniżać poziomu wymagań w odniesieniu do każdego dziecka. Jeżeli dziecko nauczyło się czytać szybciej niż rówieśnicy, to doskonali ono technikę czytania, gdy inne dziecko dalej pozostaje na etapie syntezy i analizy sylabowej. W nauce czytania cały czas należy pracować z dzieckiem w takim tempie i przez taki okres, by nie zabijać w nim naturalnej chęci do czytania.
28.
Metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz - to polska modyfikacja francuskiej metody Bon Depart. Dokonana w Polsce adaptacja tej metody odbiega jednak znacznie od francuskiego pierwowzoru. Autorka adaptacji, Marta Bogdanowicz wprowadziła szereg zmian oraz wzbogaciła metodę o wiele nowych elementów. Odeszła od obcojęzycznego nazewnictwa. pozostawiając jedynie ogólną ideę, niektóre techniki i kilka wzorów graficznych.
W opracowanej przez siebie wersji przetworzyła strukturę zajęć na wprowadzające, właściwe i końcowe oraz zmieniła formułę i przebieg ćwiczeń (ruchowe, ruchowo-słuchowe, ruchowo-słuchowo-wzrokowe), a także uzupełniła zestaw piosenek i wzorów
W polskiej adaptacji metody podstawą jest jednoczesne usprawnianie analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego. Zasadniczą rolę odgrywa wzrok, słuch i sprawność motoryczna dziecka. Metoda Dobrego Startu, mimo ukierunkowania na rozwój funkcji percepcyjno- motorycznych, kształci i usprawnia także inne funkcje psychiczne.
Obecnie istnieją trzy polskie warianty Metody Dobrego Startu:
- "Piosenki do rysowania" - to zestaw ćwiczeń dla dzieci rozwijających się nieharmonijnie, dzieci z tzw. ryzyka dysleksji oraz dzieci z poważnymi zaburzeniami rozwoju.
- "Piosenki i znaki" - stanowią przedłużenie poprzedniego zestawu ćwiczeń, ale realizuje się je na innym materiale. Przeznaczone są również dla dzieci z tzw. ryzyka dysleksji oraz w okresie poprzedzającym naukę liter dla dzieci starszych, powyżej siedmiu lat, opóźnionych w rozwoju.
- "Piosenki na literki" - to zbiór ćwiczeń ułatwiających polisensoryczne uczenie się liter, zwłaszcza dzieciom z grupy tzw. ryzyka dysleksji i uczniom dyslektycznym oraz dzieciom mającym trudności w nauce czytania i pisania, a także dzieciom opóźnionym w rozwoju.
29.
Wprowadzenie w świat pisma J. Majchrzak - Podstawowe założenia metody:
• wprowadzanie dziecka w świat słów powinno odbywać się na zasadzie zabaw i gier,
przynoszących dziecku radość i satysfakcję
• celem nauki czytania jest rozumienie sensu i znaczenia poszczególnych słów,
a nie pozbawionych znaczenia oddzielnych liter, dlatego dziecko poznaje przede wszystkim wyrazy,
a następnie litery, z których są zbudowane.
• dziecko na początku otrzymuje określony, skończony zbiór liter - alfabet;
wie, że wszystkie wyrazy można stworzyć wykorzystując znane mu już litery.
Odimienna metoda nauki czytania znajduje zastosowanie już w przypadku bardzo małych dzieci (2 - 3 lata). Autorka wyróżnia w niej kilka etapów; pierwszy z nich to tzw. etap inicjacji. Na tym poziomie dziecko otrzymuje wizytówkę ze swoim imieniem, które ma dla niego znaczenie emocjonalne (szybsze zapamiętanie poprzez odniesienie do emocji). Dziecko z łatwością rozpoznaje swoje imię wśród imion innych dzieci. Następne etapy to wiele gier i zabaw pozwalających dzieciom na poznanie pozostałych imion, wyrazów oraz liter alfabetu. Charakterystyczne dla metody dr Ireny nazwy ćwiczeń i hasła to "sprawdzanie obecności", "ściana pełna liter", "deszcz imion", targ liter", "gra w sylaby", "nazywanie świata" i in. Podczas swoich warsztatów dr Irena Majchrzak zachęca uczestników do tworzenia ich własnych zabaw na bazie założeń prezentowanej metody. Pomysłów może być nieskończenie wiele...

Ela Kmieć

33. Omów objawy dysleksji.
Objawy tzw. ryzyka dysleksji [edytuj]
U dzieci w wieku niemowlęcym, poniemowlęcym, przedszkolnym i częściowo wczesnoszkolnym (do ok. 9. r.ż.) nie można jeszcze zdiagnozować dysleksji rozwojowej. Jednak obserwuje się pewne objawy, które sygnalizują możliwość wystąpienia w przyszłości specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. Nie determinują one jeszcze diagnozy (tej można dokonać na przełomie drugiej i trzeciej klasy szkoły podstawowej), jednak dzieci z poniższymi objawami zalicza się do tzw. grupy ryzyka dysleksji, gdyż bardzo często są to pierwsze sygnały nadchodzących trudności:
• pomijanie w rozwoju ruchowym raczkowania;
• opóźniony rozwój mowy; znacznie późniejszy moment rozpoczęcia porozumiewania się z otoczeniem przy pomocy słów, utrzymujące się trudności z poprawnością wypowiedzi zarówno w zakresie gramatyki, jak prawidłowym wybrzmiewaniem głosek, mowa niewyraźna, niezrozumiała dla otoczenia;
• mała obniżona sprawność ruchowa w zakresie swojego ciała, tzw. duża motoryka: trudności z utrzymaniem równowagi, niezdarność ruchów; niechęć do zabaw ruchowych, kłopoty z łapaniem piłki, rzucanie do celu;
• mała sprawność rąk, tzw. mała motoryka: niechęć w zapinaniu guzików, sznurowania butów, używanie widelca, nożyczek;
• słaba koordynacja wzrokowo–ruchowa, dziecku sprawia trudność budowanie z klocków, niechętnie bawi się klockami, puzzlami, nie umie układać układanek według wzoru, tworzy tylko własne kompozycje, niechętnie rysuje;
• opóźniony rozwój lateralizacji – dziecko używa na zmianę raz jednej a raz drugiej ręki, ma trudności w określeniu stron: lewa – prawa;
• zaburzenia rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej, trudności z rysowaniem figur, odtwarzaniem figur geometrycznych, rysowaniem szlaczków;
• ma trudności w różnicowaniu głosek podobnych dźwiękowych;
• zaburzenia analizy i syntezy wyrazów;
• ma problemy z zapamiętywaniem krótkich wierszyków i piosenek, oraz miesięcy, trudności z wymową, wadliwa wymowa;
• przy pierwszych próbach czytania przekręca wyrazy, wolne tempo czytania;
• słabe rozumienie tekstu;
• przy pierwszych próbach pisania – niestaranne, brzydkie pismo, popełnianie błędów przy przepisywaniu, mylenie liter, opuszczanie liter, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter.
Do dokładnego zbadania dziecka może posłużyć Skala Ryzyka Dysleksji opracowana przez prof. Martę Bogdanowicz..
Objawy trudności w nauce [edytuj]
W pisaniu
• trudności z utrzymaniem pisma w liniaturze zeszytu
• trudności w przepisywaniu
• trudności w pisaniu ze słuchu
• mylenie liter b-p, d-b, d-g, u-n, m-w, n-w (inwersja statyczna) s-z, dz-c, sz-s, o-a, ł-l, ę-e
• trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność
• nieróżnicowanie ę-en-e, ą-om
• opuszczanie drobnych elementów liter, gubienie liter, opuszczanie końcówek i cząstek wyrazów
• opuszczanie litery y
• przestawianie liter w wyrazach (inwersja dynamiczna)
• przestawianie szyku dyktowanych wyrazów
• błędy ortograficzne wynikające ze słabszej pamięci wzrokowej
• zniekształcanie graficznej strony pisma
• wolne tempo pisania
• niewłaściwe stosowanie małych i wielkich liter
• trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących (np. bułka – półka)
• złe rozmieszczenie pracy pisemnej w przestrzeni
• brak lub niewłaściwe stosowanie interpunkcji
W czytaniu
• wolne tempo, niepewne, "wymęczone"
• błędy w czytaniu: zamiana liter, opuszczanie liter, zamiana brzmienia, nieprawidłowe odczytywanie całych wyrazów
• trudności we właściwej intonacji czytanej treści – zbytnia koncentracja na technice obniża rozumienie czytanej treści
• rozpoznawanie napisów po cechach przypadkowych – zgadywanie
• opuszczanie linii lub odczytanie jej ponownie, gubienie miejsca czytania
• opuszczanie całego wiersza
• zmiana kolejności liter i wyrazów
• przestawianie liter w wyrazie, co zmienia jego sens
• niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego
• trudności w dzieleniu dłuższych wyrazów na sylaby i syntezie sylab
• trudności w wyszukaniu najistotniejszej myśli w tekście
• tzw. hiperleksja: czytanie płynne, w dobrym tempie, bezbłędne, jednak bez rozumienia treści
Trudności występujące w nauce innych przedmiotów
• trudności w rysowaniu jako czynności – trudności w rozplanowaniu rysunku, zbyt silny lub zbyt słaby nacisk ołówka, zmiany kierunku w rysunkach (błędny kierunek odwzorowywania)
• trudności w nauce języków obcych, które cechuje znaczna rozbieżność między wymową a pisownią wyrazów – objawy takie jak w języku polskim
• trudności w uczeniu się pamięciowym – tabliczka mnożenia, nauka wierszy, ciągi słowne
• trudności w nauce geografii – utrudnione czytanie mapy, niewłaściwa orientacja w stronach świata
• trudności w nauce geometrii – zmiany kierunku w rysunkach geometrycznych, zakłócenia orientacji i wyobraźni przestrzennej, trudności w rozumieniu pojęć geometrycznych (utrudnione przyswajanie werbalne)
• trudności występujące na lekcjach wychowania fizycznego – błędne rozumienie instrukcji ćwiczeń spowodowane słabą orientacją w schemacie ciała i przestrzeni , obniżona sprawność ruchowa
• nierównomierna koncentracja uwagi, wolne tempo pracy
Osoby z dysleksją rozwojową narażone są na wiele niepowodzeń szkolnych, co wywołuje u nich frustrację. Olbrzymi wysiłek włożony w naukę daje czasami znikome efekty, przez to taka osoba może mieć poczucie niższej wartości, odczuwać brak wiary w swoje możliwości. Taki stan wtórnie osłabia jej możliwości intelektualne. Następuje sprzężenie zwrotne: trudności pogłębiają się, powodują coraz częstsze niepowodzenia i potwierdzają negatywną opinię innych i co gorsze – swoją własną. Bez fachowego wsparcia poprzez zajęcia terapii pedagogicznej, prowadzone przez pedagoga lub psychologa przygotowanego do pracy z osobą dotkniętą dysleksją rozwojową, trudno osobie z dysleksją, nawet przy wsparciu najbliższych, wyrwać się z tego zaklętego kręgu.
Dziecko nie musi czekać na zdiagnozowanie dysleksji rozwojowej, aby uczestniczyć w zajęciach terapii pedagogicznej. Już zaliczenie do tzw. grupy ryzyka dysleksji jest wystarczającym powodem do podjęcia pracy z dzieckiem. Zajęcia te mają charakter stymulujący rozwój intelektualny, poznawczy, nie mogą więc nikomu zaszkodzić. Obowiązuje tu zasada: IM WCZEŚNIEJ, TYM LEPIEJ.

Hania Prażmo

4.DEFINICJA CZYTANIA
"Czytanie, jako odbiór tekstu pisanego, stanowi złożony proces psycholingwistyczny, oparty na dekodowaniu tekstu oraz na interpretowaniu jego treści. Wymaga to od czytającego sprawności językowej na poziomie fonologicznym, morfologicznym, syntaktycznym, semantycznym oraz sprawności poznawczych, głównie w zakresie percepcji wzrokowej, słuchowej, procesów pamięciowych oraz dokonywania operacji umysłowych na poziomie myślenia pojęciowego." G. Krasowicz-Kupis.

"Czytanie jest działalności wieloczynnościową. Składa się z szeregu komponentów: wrażeń wzrokowych, które przekazywane są do mózgu, percepcji - zrozumienia poszczególnych wyrazów i zdań, funkcji mięśni oka, natychmiastowego zapamiętywania przeczytanego tekstu, pamięci rzeczy i faktów z przeszłości, intensywnej działalności asocjacyjnej i przetwarzającej, opartej na doświadczeniach czytającego, uczuciowego zaangażowania i zainteresowania treścią tego, co się czyta, oraz organizacji materiału w taki sposób, aby do czegoś mógł być użyty." Eve Malmquist.

9.
Wskazać cele to znaczy je wymienić nie? Razz

1. Podstawowe umiejętności czytania - prawdopodobnie chodzi o ich nabycie.
2. Czytanie funkcjonalne tudzież czytanie typu "uczenie się".
3. Czytanie emocjonalne - mające rozwinąć zainteresowania czytelnicze.
Eve Malmquist.

37.
Higiena czytania:
- książka powinna leżeć pod kątem 30-40stopni do powierzchni stołu lub ławki,
- odległość książki od oka powinna wynosić 20-30cm,
- głowa powinna być pochylona ku dołowi,
- dziecko powinno czytać na siedząco z książki leżącej na stole/ławce,
- światło powinno być ustawione z lewej strony,
- w klasie pierwszej dziecko nie powinno czytać nieprzerwanie dłużej niż 5-10min, w klasach II - III 10 - 15min,
Higiena pisania:
- dziecko powinno wygodnie siedzieć w ławce, krześle, nie na krawędzi, kręgosłup powinien być prosty - nie wygięty ani w prawo ani w lewo,
- tułów i głowa winny być lekko pochylone ku przodowi, tak aby pierś nie dotykała pulpitu lecz była oddalona od jego brzegu 3-4cm,
- odległość oczu od zeszytu 25-30cm,
- dziecko powinno mieć stopy oparte na podłodze, nogi zgięte pod kątem prostym- nie skrzyżowane,
- ręce powinny leżeć swobodnie na pulpicie, łokcie nico opuszczone lub wystające poza ławkę,
- ramiona równolegle do przedniego końca ławki,
- Dziecko lewą/prawą ręką przytrzymuje zeszyt leżący przed sobą pośrodku, może go swobodnie przesuwać w miarę potrzeby,
- pióro należy trzymać w prawej/lewej ręce między palcem wielkim, wskazującym i średnim w odległość mniej więcej 2-3cm od końca narzędzia pisarskiego, palec wielki winien być bardziej zgięty niż wskazujący i średni, ręka opierać się na ławce przedramieniem i końcem palca małego.
- dla piszącego prawą ręką oświetlenie z lewej strony, dla piszącego lewą ręką z prawej strony.

[sorry jeżeli będzie niegramatycznie Razz

]

Kamila Kondracka

to 9 to chyba jest 5?

Aleksandra Słota

32. Przedstaw definicje dysleksji.
Dysleksja to zaburzenie objawiające się trudnościami w nauce czytania i pisania u dzieci, które nie powinny mieć z taką nauką problemów - są normalnie rozwinięte intelektualnie, nie mają żadnych poważnych wad wzroku i słuchu ani schorzeń neurologicznych, są otoczone w szkole prawidłową opieką dydaktyczną i nie są zaniedbane środowiskowo. Dysleksja występuje w różnym nasileniu u kilku-kilkunastu procent populacji.

40. Przedstaw stopnie awansu zawodowego nauczyciela.
STOPNIE AWANSU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELA:
-Nauczyciel stażysta- 9 miesięcy
-Nauczyciel kontraktowy-2 lata 9 miesięcy, staż skrócony trwa od 9 miesięcy do 2 lat
-Nauczyciel mianowany- 2 lata 9 miesięcy, staż skrócony odbywany jest przez 9 miesięcy oraz 1 rok i 9 miesięcy
-Nauczyciel dyplomowany

Ewa Markiewicz

13.Wymień i omów poziomy rozumienia czytanego tekstu.

I Poziom konkretny- uczniowie wyodrębniają konkretne fakty i zdarzenia, zapamiętują je i odtwarzają na polecenie nauczyciela.
II Poziom wyjaśniający- to wypowiedzi, które wyjaśniają przyczyny zachowania bohatera lub przebiegu wydarzeń, czyli w czytanym tekście uczniowie wyodrębniają związki przyczynowo – skutkowe miedzy faktami i zdarzeniami.( klasa II).
III Poziom wyjaśniająco- uogólniający- uczniowie potrafią wyodrębnić ideę utworu elementy podstawowe i drugorzędne tekstu oraz myśl przewodnią.

20.Omów syntetyczne metody nauki czytania.

Metody syntetyczne to najstarsze metody nauki czytania, służą one przede wszystkim osiągnięciu sprawności czytania. Założeniem tej metody jest przechodzenie od elementu do całości. Taki element może byś dźwiękiem, znakiem graficznym, a częściowo wyrazem lub zdaniem.
W obrębie metody syntetycznej można wyróżnić: metodę alfabetyczną określaną jako sylabizowanie, metodę fonetyczną ( głoskową ), metodę sylabową ( zgłoskową ).

21.Omów analityczne metody nauki czytania.

Metody analityczne to druga grupa metod początkowej nauki czytania. „ Proces nauki czytania rozpoczyna się od wyrazów. Poznają je dzieci całościowo, globalnie. Analiza następuje później i ma na celu przede wszystkim utrwalanie wyglądu poznanych globalnie wyrazów, natomiast nie kształtuje u dzieci umiejętności odczytywania tych wyrazów na podstawie uprzednio poznanych wyrazów i ich części składowych- liter.”

Metody analityczne nie uznają odczytywania nowych wyrazów lub zdań na podstawie uprzednio poznanych wyrazów lub zdań. Powiązane są z metodą wyrazową, której konieczne jest wprowadzenie znacznej liczby znanych wyrazów, by w przyszłości mogły posłużyć do tworzenia zdań, a następnie ułatwiły przeprowadzenie analizy i wyodrębnienie poszczególnych liter. Obok metody wyrazowej występuje zdaniowa, której podstawą jest zdanie, metoda ta wychodzi od zrozumienia tekstu, lecz wymaga dodatkowego wysiłku związanego z identyfikacją wyrazu jako elementów składowych danej części zdania.

22.Omów analityczno- syntetyczne metody nauki czytania.

Metody analityczno- syntetyczne zaliczone są do najbardziej skutecznych. Powstały one na skutek powiązania metod analitycznych z metodami syntetycznymi. Metody analityczno- syntetyczne „...opierają się na następującym założeniu: w toku pracy dydaktyczno- wychowawczej z dzieckiem wyodrębnia się z wyrazów najpierw słuchowo ( dźwiękowo ) odpowiednie głoski- samogłoski, spółgłoski, a następnie wzrokowo głoski zapisane symbolami literowymi. W ten sposób dzieci poznają głoski w wyrazach, których nowe nieznane im w odpowiednim czasie, znajdują się obok znanych już dzieciom głosek ( proces analizy ). Z poznanych głosek tworzą dzieci nowe zestawienie ( wyrazy ).” Następnie zachodzi system syntezy, czyli odczytywanie nowych wyrazów na podstawie wcześniej poznanych głosek. Metody analityczno- syntetyczne mogą mieć różne odmiany np.: zgłoskową, wyrazową, zdaniową. Jeśli przedmiotem analizy jest zdanie to mówimy o metodach analityczno- syntetycznych o charakterze zdaniowym itp.

23.Omów globalne metody nauki czytania.

Następne metody to globalne. W tych metodach wyraz, część zdania lub zdanie są poznawane jako całościowy obraz graficzny w nauce czytania. Należy tutaj zacząć od konkretnego pojęcia zrozumiałego dla dziecka, tak aby wzbudziło jego zainteresowanie danym znakiem, drukiem, książką. Wyrazy poznaje się na podstawie ich wyglądu ogólnego. Głównym celem jest utrwalenie wyrazu i podkreślenie różnic pomiędzy poszczególnymi wyrazami, a nie badanie ich struktury literowo- głoskowej. Znacznie mniej uwagi poświęca się formalnej stronie czytania co wpływa na lepsze zrozumienie treści. Poznawanie i zapamiętywanie szeregu wyrazów powoduje, że analiza elementarna wyrazu, czyli dźwięków i liter następuje w późniejszym okresie. Analiza jest to uchwycenie różnic w poszczególnych wyrazach. Taki przebieg analizy poprzez zastawienie, porównanie i wyszukiwanie powtarzających się elementów, a nie poprzez wyodrębnianie części składowych prowadzi do poznania liter. Pokaz całych zdań czy wyrazów prowadzi do stopniowego powiększania pola czytania, czyli obrazu jaki osoba czytająca obejmuje wzrokiem. Później następuje sukcesywne przechodzenie od czytania po literze do sylaby albo wyrazu. Aby umiejętnie opanować umiejętność czytania należy ciągle poszerzać pole. W tym celu w początkach nauki czytania zestawia się wyrazy o różnej liczbie liter lub o różnych układach graficznych. Tak rozwija się spostrzeganie, które najpierw obejmuje znaki graficzne w obrębie krótkich wyrazów a następnie coraz dłuższych.

Kasia Kurowska

Dziewczyny ja będe na tej głównej liście z pytaniami zaznaczała kolorem które pytania juz są na forum zamieszczone. Oczywiście jak ktoś znajdzie cos więcej to niech pisze na forum. Jak już będa wszystkie albo chociaz większość to zbiore to do kupy i podeśle tu jako jeden plik w wordzie.
Dzisiaj tez coś dodam bo zabieram się po swiętach i weekendzie ostro do roboty Smile

____________
3. WSKAŻ ŹRÓDŁA TREŚCI DLA EDU POL
Treści polonistyczne mają swoje źródła w kilku obszarach:

1. obszar – to doświadczenia dziecka, jego przeżycia, zainteresowania
2. obszar – to środowisko rodzinne, przyrodnicze
3. obszar – to środowisko społeczne /otoczenie/, wiedza, historia
4. obszar – to dzieła artystyczne , /obrazy, plakat, rzeźby, programy radiowe,
telewizyjne, reklamy, książki/ - są punktem wyjścia do ćwiczeń,
Ważna jest równowaga w korzystaniu z tych obszarów!
Treści polonistyczne tworzą pewne grupy:
1. początkowa nauka czytania i pisania
2. kształtowanie językowe
3. kształtowanie literackie
Z powyższych grup wynikają działy kształcenia polonistycznego zawarte w programie
i są to:
•ćwiczenia w czytaniu, opracowywanie tekstu
•ćwiczenia w mówieniu i pisaniu,
•ćwiczenie gramatyczne, ortograficzne z elementami wiedzy o języku,
•ćwiczenia słownikowo – frazeologiczne, syntaktyczne

15. WYMIEŃ I OMÓW CECHY DOBREGO CZYTANIA GŁOSNEGO
Cechy poprawnego czytania

Czytanie głośne powinno odznaczać się następującymi cechami:
• płynnością, czyli czytaniem całymi wyrazami, z utrzymaniem właściwego tempa, bez zbędnego zatrzymywania się, bez chwytania oddechów w połowie wyrazów;
• wyrazistością, czyli zachowaniem wyraźnej, poprawnej, bezbłędnej dykcji, zachowaniem pauz gramatycznych, logicznych, psychologicznych, przestrzeganiem odpowiedniej intonacji, zastosowaniem odpowiedniego tempa, właściwą modulacją głosu, zachowaniem rytmu;
• biegłością, czyli umiejętnością właściwego akcentowania wyrazów
w kontekście zdań;
• poprawnością, na którą składają się wszystkie wymienione wyżej cechy.

12.WYMIEŃ I OMÓW ASPEKTY UMIEJĘTNOŚCI CZYTANIA (TECHN. SEMANTYCZ. KRYTYCZNO TWORCZY)
Odwołując się do doświadczeń specjalistów zajmujących się problematyką czytania A. Brzezińska stwierdza, że w procesie prawidłowego czytania można wyróżnić trzy integralnie ze sobą połączone aspekty : „
• techniczny, czyli rozpoznawanie, kojarzenie i różnicowanie grafemów i fonemów, ich odtwarzanie w odpowiednim czasie. Istota tego poziomu to kojarzenia znaków graficznych i fonicznych / technika czytania/;
• semantyczny, czyli kojarzenie rozpoznawanych znaków z posiadanym doświadczeniem /dekodowanie znaków graficznych i fonicznych/, zrozumienie dosłowne treści słów i zdań. Istotą t5ego aspektu jest zrozumienie znaczeń zawartych bezpośrednio w tekście, rozumienie znaczeń poszczególnych fragmentów tekstu w kontekście całego tekstu /czytanie ze zrozumieniem/;
• krytyczno- twórczy, czyli ustosunkowanie się do tekstu, ocena czytanych treści w kontekście własnego doświadczenia, interpretacja tekstu zakładająca rozumienie nie tylko dosłowne, ale także przenośnne, korzystanie z odczytanych treści. Istotą jest tu refleksyjny, krytyczny stosunek do odczytanych tresci /czytanie krytyczne i twórcze/” .

______
W zakresie umiejętności czytania i pisania można uwzględnić 3 zależne od siebie aspekty:
I.Techniczny - umiejętności cząstkowe to rozpoznawanie, kojarzenie i różnicowanie grafemów i fonemów, umiejętność ich odtwarzania (werbalnego w czytaniu i manualnego w pisaniu) w odpowiednim czasie Istota tego poziomu to kojarzenie znaków graficznych z fonicznymi i odwrotnie (technika czytania i pisania)
II. Semantyczny - umiejętności cząstkowe to kojarzenie rozpoznanych znaków z posiadanym doświadczeniem (dekodowanie znaków graficznych i fonicznych) - rozumienie dosłowne treści słów i zdań. Istota tego aspektu to rozumienie znaczeń zawartych bezpośrednio w tekście, rozumienie znaczeń poszczególnych fragmentów tekstu w kontekście całego tekstu (czytanie ze zrozumieniem)
III. Krytyczno - twórczy - umiejętności cząstkowe to ustosunkowanie się do tekstu, ocena czytanych treści w kontekście własnego doświadczenia interpretacja tekstu zakładająca rozumienie nie tylko dosłownie ale także przenośnie, umiejętność korzystania z odczytywanych treści. Istota tego aspektu to refleksyjny krytyczny stosunek do odczytywanych treści i ich znaczeń (czytanie krytyczne i twórcze)
Najkrócej można określić trzy wyłonione aspekty umiejętności czytania i pisania poprzez pytania:
aspekt I - techniczny - jak? - (technika czytania i pisania)
aspekt II - semantyczny - co? - (czytanie ze zrozumieniem)
aspekt III - krytyczno-twórczy - po co?- (czytanie krytyczne i twórcze).

Gosia Kaleta

2
Nadrzędną wartością edukacji polonistycznej w klasach początkowych jest nauka komunikatywnego posługiwania się przez dzieci w mowie i w piśmie językiem ojczystym ? językiem polskim. Język ma charakter funkcjonalny w stosunku do rzeczywistości poznawczej. Między językiem a rzeczywistością poznawczą istnieje jednoznaczne przyporządkowanie. Określona sytuacja rzeczywistości poznawczej wymaga adekwatnej tradycyjnie przyjętej w danym języku konstrukcji składniowej dla zakomunikowania tej sytuacji w kontaktach interpersonalnych. Rzeczywistość poznawcza składa się z elementów treści różnego rodzaju (przedmiotów, właściwości i cech tychże przedmiotów, czynności i stanów) oraz stosunków i zależności występujących w obrębie poszczególnych elementów treści.
Istotą edukacji polonistycznej jest proces poznawania znaków języka mówionego i pisanego w kontekście kontaktów dziecka ze światem zewnętrznym, otoczeniem społeczno-przyrodniczym. Bardzo ważna jest początkowa nauka czytania i pisania, następnie jej kontynuacja jest nauka mówienia w języku ojczystym, kontakt z tekstem literackim. Występują trzy elementy, wątki tematyczne określające zakres edukacji polonistycznej dzieci w młodszym wieku szkolnym:
? początkowa nauka czytania i pisania,
? kształcenie językowe
? kształcenie literackie.
Są to zarazem podstawowe treści dla kierunku edukacji polonistycznej, one wyznaczają ramy aktywności edukacyjnej nauczycieli i formy aktywności poznawczej dzieci.

Dziecko przekraczające po raz pierwszy próg szkoły cechuje okres pewnego przełomu rozwoju psychicznego, w którym jedne procesy dojrzewania na tym etapie kończą się, a drugie rozpoczynają. Moment wstąpienia do szkoły jest początkiem tego okresu, w którym dziecko kieruje się do świata obiektywnego, budząc i rozwijając swoje zainteresowania przyrodnicze. Chce ono poznać świat, który stanowi z nim nierozerwalną całość. Przez własne przeżycia, porównywanie własnej osoby z innymi dziecko zaczyna rozumieć swą odrębność w stosunku do otaczającego je świata. Po stwierdzeniu owej inności własnej osoby i otoczenia, z wrodzoną sobie ciekawością chce poznać wszystko, co stoi poza nim, chce dużo wiedzieć i dużo umieć. A więc wchodzi w okres najbardziej odpowiadający procesowi uczenia się.
Dzieci rozpoczynające naukę szkolną różnią się od siebie pod względem psychicznym i fizycznym. Wynika to z faktu, że do momentu rozpoczęcia nauki mały człowiek znajduje się pod opieką rodziny i najbliższego otoczenia. Z kolei te dzieci, które uczęszczają do przedszkoli nie są objęte nauką w pełnym tego słowa znaczeniu. Środowiska te przekazują dzieciom przyjęte przez siebie obyczaje, normy zachowania, elementy kultury osobistej. Uczy wykonywania określonych ról społecznych. W rodzinie dziecko przed pójściem do szkoły- zdobywa zasób utrwalonych wyobrażeń o świecie i ludziach, które przez całe życie będzie bezrefleksyjnie traktować jako oczywiste. Wiadomym jest fakt, iż z chwilą podjęcia nauki zmienia się zasadniczo tryb życia małego dziecka. Spotyka się ono z przepisami normującymi jego zachowanie, z pewnymi obowiązkami i pracą, które musi podjąć. W jego organizmie oraz psychice pojawiają się dalsze zmiany rozwojowe. Dzieci w młodszym wieku szkolnym mają zwiększone możliwości fizyczne i psychiczne.

Nabywanie przez dzieci rozpoczynających naukę szkolną umiejętności czytania i pisania jest podstawowym elementem tzw. edukacji polonistycznej w klasach początkowych. Umiejętność czytania jest integralnie związana z umiejętnością pisania, jednak najpierw dziecko zdobywa umiejętności czytania, później pisania.
Wyróżniamy trzy podstawowe elementy umiejętności czytania:
1. znajomość znaków języka pisanego,
2. umiejętność rozszyfrowania, tłumaczenia tych znaków,
3. zdolność ujmowania przy jednorazowym spojrzeniu na tekst napisany coraz większej liczby znaków graficznych.

Podstawowym zadaniem w zakresie rozwijania umiejętności czytania (techniki czytania, rozumienia czytanego tekstu) jest wrażenie oka dziecka do ujmowania podczas jednego skoku coraz większej liczby znaków graficznych.

Istotą umiejętności czytania jest zdolność dziecka do tłumaczenia albo rozszyfrowywania określonych znaków języka pisanego. Jedną z form pracy zmierzającą do podwyższenia zrozumienia czytanych tekstów jest integralne połączenie głośnego czytania z odpowiednią inscenizacją.
Następuje odnoszenie tekstu językowego, z natury mającego charakter symboliczny, do realnej rzeczywistości. Inscenizacja jest formą, która łączy różne elementy przedmiotów nauczania w klasach niższych: recytacja, śpiew, muzyka, tańce.
Inscenizując dzieci uczą się wyodrębniać zdarzenia, porządkują je w odpowiedniej kolejności, wyróżniają logiczne związki między obrazami, porównują postaci i oceniają ich postępowanie,
Wśród wielu cech dobrego czytania możemy wyróżnić płynność, poprawność, biegłość i wyrazistość (ekspresyjność).

Ważnym czynnikiem wpływającym na prawidłowy rozwój dziecka, decydującym o sukcesach w nauce szkolnej, jest prawidłowy rozwój analizatorów wzroku i słuchu. One to odgrywają bardzo ważną rolę w procesie poznawania otoczenia.
Na wszystkich lekcjach dziecko poznaje nowe treści między innymi poprzez ogląd i słowo.
Rozwój wzroku i słuchu dokonuje się w procesie nauczania oraz spontanicznej działalności dziecka. Narządy te pozwalają dziecku na dokładne poznawanie rzeczywistości, a więc na odbieranie różnorodnych wrażeń. Zarówno wrażenia wzrokowe, jak i słuchowe wchodzą w skład spostrzeżeń i rozwijają się wraz z nimi. Dziecko, rozwiązując zadania przed nim stojące, wykorzystuje różne spostrzeżenia.
Dzięki temu dzieci w wieku 7-10 lat potrafią dokonywać już uogólnień. Przyswajają pojęcia bardziej ogólne, które wyrażone są słowem. Na podstawie zdobytej w szkole wiedzy potrafią już wyciągnąć wnioski. Stąd też powiększają swój zasób pojęć, wiadomości i wyobrażeń o otaczającym je świecie. Wiąże się to z umiejętnością" uważnego słuchania wypowiedzi innych, rozumienia poleceń, swobodnego wypowiadania się w mowie potocznej, zamykania myśli w obrębie zdania. Wiadomym jest, że dziecko 7-letnie potrafi wypowiadać się na określony temat używając zdań nadrzędno-podrzędnych, skupionych wokół zdania głównego.

Mowa dziecka w wieku szkolnym dostępna jest obserwacji i badaniom w dwu postaciach:
1)w formie mowy ustnej, akustycznej (monologi dzieci, dialog, rozmowy dzieci między sobą, rozmowy dzieci z dorosłymi, głośne myślenie dziecka w toku wykonywanych badań, spontaniczne albo wywoływane dłuższe opowiadanie itp.),
2)w formie mowy pisanej. Pierwsza z nich, czyli mowa ustna rozwija się już w wieku po niemowlęcym. Dziecko w ciągu 2-go i 3-go roku życia potrafi posługiwać się elementarnym zasobem słów oraz komunikować się z innymi osobami poprzez kontakt werbalny. Początkowo posługuje się ono prostymi wyrazami lub krótkimi zdaniami, często pozbawionymi gramatycznej struktury oraz odpowiednich form fleksyjnych.
W okresie przedszkolnym dziecko poszerza zasób słownictwa o coraz to nowe słowa, które poznaje w związku z nowym otoczeniem. Potrafi już posługiwać się poprawnymi formami fleksyjnymi i gramatycznymi danego wyrazu oraz bez trudu porozumiewać się z innym. Natomiast dziecko wstępujące do szkoły potrafi wypowiadać się na dany temat za pomocą zdań nadrzędno-podrzędnych, skupionych wokół danego tematu. Używanie przez dziecko mowy wiązanej umożliwia analizę rzeczywistości oraz pozwala na przeprowadzenie rozumowania. Mowa jest więc narzędziem służącym do komunikowania się z najbliższym otoczeniem. Jej zakres słownictwa coraz bardziej rozszerza się i doskonali.
W trakcie nauki szkolnej dziecko zaczyna poszerzać swoje słownictwo, doskonalić mowę oraz zdobywać wiedzę o języku. Tu także zapoznaje się z drugą formą mowy-pisaną.

Język pisany to drugi język człowieka, z którym zapoznaje się dziecko. Wiąże się z nim wiele nowych reguł, które musi ono opanować. Mowa pisana, w odróżnieniu od ustnej, pozbawiona jest następujących elementów: intonacji, mimiki, gestów.Za jej pomocą nie można wyrazić uczuć, emocji ponieważ brak w niej działania. Aby dziecko sprawnie posługiwało się mową pisaną, musi posiąść umiejętność analizy i syntezy. Tutaj niezmiernie ważny jest prawidłowy rozwój analizatorów: słuchowego, wzrokowego i kinestetyczno-ruchowego. Innymi ważnymi czynnikami w mowie pisanej są także:
? odpowiedni rozwój drobnych grup mięśniowych w dłoni i palcach oraz zdolność ich koordynacji;
? umiejętność dowolnego uważania;
? odpowiedni poziom rozwoju pamięci i szeregu nawyków należących do rzędu tzw. wyższych, jak ogólne zdyscyplinowanie(wyrażające się m.in. w umiejętności spokojnego siedzenia w ławce);
? stosowanie się do wskazówek nauczyciela.
Wszystkie wymienione elementy składają się na psychofizjologiczne podstawy procesu pisania. Warto dodać, że mowa pisana charakteryzuje się występującymi po sobie stadiami rozwoju. Są to: "
1. odwzorowywanie;
2. przepisywanie;
3. pisanie z pamięci;
4. pisanie ze słuchu:
a. utrwalające;
b. sprawdzające;
5. pisanie samodzielne.
Przez pierwsze trzy lata nauki dzieci opanowują pisanie stopniowo. Jest ono bardzo zbliżone u wszystkich uczniów. Dzieci w tym okresie naśladują i dokładnie odtwarzają wzory pisma, dlatego jest ono nazywane pismem szkolnym, sztucznym lub "dziecinnym". Stąd też w tym okresie wyróżnia się kilka etapów: pisanie w zakresie elementarnym-klasa I, pisanie swobodne-klasa II i III, pisanie płynne i sprawne-klasa III.
Treści polonistyczne dobierane do nauki czytania powinny odpowiadać psychice dziecka, jego zainteresowaniom. Istotną rolą jest język ? wyrazy powinny być łatwe do zapamiętania dla dziecka, prosta wymowa fonetyczna i graficzna, jednocześnie przemawiająca do jego wyobraźni
Dzieci w przedszkolu i klasach 1-3 mogą uczyć się pisać i czytać przy okazji wykonywania różnych przedmiotów, swoista i oryginalna jest także koncepcja graficzna oparta na koncepcji wychowania przez sztukę.
Reasumując, dziecko 7-letnie,które przekracza próg szkolny i rozpoczyna naukę, musi samo osiągnąć pewien poziom rozwoju fizycznego i psychicznego, który składa się na dojrzałość szkolną. Ona to jest niezbędna przy pokonywaniu zadań szkolnych nie tylko takich, o jakich mówi powyższy artykuł, ale wszystkich, z jakimi w czasie nauki spotyka się dziecko. Dojrzałość szkolna wyraża się w takim stopniu rozwoju fizycznego, umysłowego, społecznego i emocjonalnego, który czyni dziecko podatnym na oddziaływanie szkoły w postaci regularnej nauki.
Wybór środków dydaktycznych stosowanych na zajęciach zintegrowanych warunkują cele nauczania. Takie bezpośrednie powiązanie doświadczeń zmysłowo-motorycznych ułatwi dziecku obraz wycinka rzeczywistości przedstawiony w formie plastycznej (ilustracja, obrazek, cykl obrazków, lub sylweta).
Analizując treść obrazu, S. Frycie uważa, że: uczeń odtwarza swe własne przeżycia i doświadczenia niejako zatrzymane w czasie. Celem interpretowania treści obrazów wykorzystywanych w procesie kształtowania pojęć językowych jest rozwijanie wyobraźni i myślenia językowego. Dla uczniów u progu szkoły, ze względu na niski stopień myślenia abstrakcyjnego, łatwiejsze jest opanowanie nazw przedmiotów, ich cech bądź czynności w bezpośrednim spostrzeżeniu. Dziecko kojarzy konkretną sytuację z określonym słowem na podstawie dostrzeżonej właściwości bodźca. Trudniej jest mu zrozumieć i stosować w mowie wyrazy, które nie posiadają desygnatów lub nie oznaczają czynności lub cechy dostrzeganej bezpośrednio zmysłami. ARLETA
W opinii H. Baczyńskiej, obrazki ilustrujące pojedyncze słowa bogacą zasób rzeczowników. Są też podstawą wyróżniania przymiotnika towarzyszącego rzeczownikowi. Obrazki przedstawiające oddzielne przedmioty są również doskonałym materiałem do rozmaitych ćwiczeń logicznych, np. do klasyfikacji, układania zdań pojedynczych, do uściślania wyobrażeń zawartych w znaczeniu wyrazu.
Wprowadzenie obrazków jako materiałów bardzo atrakcyjnych dla uczniów, a jednocześnie stymulujących, bardziej od innych procesy poznawcze i kształcenie mowy, wymaga również wskazania dzieciom odpowiedniego słownictwa. Np. pod drzewem, pięknie pisze, Kasia i Marysia, itp.
Treści programowe, ustalając zadania związane z kształceniem języka dziecka, wskazują konieczność wzbogacania zasobu przyimków, spójników oraz przysłówków, które pozwolą wyrazić dostrzegane fakty i zależności występujące na obrazkach i historyjkach obrazkowych. To właśnie dynamiczna akcja sytuacji obrazkowej stwarza możliwość lepszego rozwoju mowy i myślenia, gdyż przedstawia wyobrażone w niej związki przestrzenne, czasowe, cel i obrazy działań.

Podobną rolę spełnia teatrzyk wycinanek gdzie, praca rozpoczyna się od scenografii. Na podstawie tekstu powstają projekty z dekoracji, kostiumy dla lalek, następnie układa się scenariusz z wykorzystaniem dialogów i monologów wyodrębnionych z tekstu.
Formą pracy, którą można stosować w celu zachęcenia uczniów do czytania książek jest przedstawianie im ilustrowanych katalogów albumowych, po opracowaniu lektury, uczniowie mogą także samodzielnie wykonać takie karty na lekcjach plastyki, następnie można je wykorzystać w bibliotece szkolnej.
Mając na uwadze fakt, że uczniowie klas początkowych spędzają dużą część czasu w domu, można wykorzystać pomoc rodziców w rozbudzaniu i rozwijaniu zainteresowań czytelniczych.
Aby dziecko poprawnie pisało pod względem ortograficznym czy stylistycznym, niezbędne jest prowadzenie ćwiczeń "w celu opanowania przez dzieci pisma czytelnego, kształtnego i płynnego. Ćwiczenia te dotyczą:
a. utrwalenia kształtów liter;
b. pisania płynnego liter złożonych z kilku elementów;
c. łączenia liter w wyrazie;
d. właściwego rozmieszczenia liter w wyrazie i wyrazów w linii;
e. nadawania pismu jednolitego pochylenia;
f. wyrabiania szybkości pisania".
Najwięcej czasu na te ćwiczenia przeznacza się w klasie pierwszej. W następnych ?klasach II i III- stosuje się ćwiczenia w kształtnym pisaniu, prowadzone systematycznie i okolicznościowo, które powinny doprowadzić do:
1. pisania liter z ich wszystkimi szczególnymi cechami;
2. prawidłowego łączenia, to znaczy pisania tak, jak tego wymaga sąsiedztwo liter(łączenie stykowe, przez kreskę, i łączenie naturalne);
3. pisanie liter w wyrazach ruchem możliwie nie przerywanym, lecz ciągłym;
4. przestrzegania proporcjonalnego układu liter w wyrazie(tzn. równej szerokości i wysokości znaków);
5. zachowania należytego odstępu między wyrazami;
6. nadawania literom równomiernego i jednolitego położenia prostego lub lekko pochylonego w prawo;
7. znacznego zwiększania szybkości pisania

Aleksandra Słota

20. METODY SYNTETYCZNE – koncentrujące się na opanowaniu umiejętności czytania w aspekcie technicznym, ich celem jest osiągnięcie sprawności czytania;
polegają na przechodzeniu od elementu (litera, dźwięk) do całości ( wyraz, zdanie)
- m. alfabetyczna
- m. fonetyczna
- m. sylabowa
21. METODY ANALITYCZNE- koncentrują się na rozumieniu czytanych tekstów, polegają na prezentowaniu w nauce czytania jednostek językowych, mających określone znaczenie, łączą one analizę słuchową z analizą wzrokową
-m. wyrazowa
- m. zdaniowa
22. METODY ANALITYCZNO- SYNTETYCZNE- łączą one poznane i wyodrębniane z wyrazów liter ze składaniem nowych wyrazów z poznanych liter, w metodach tych kształci się równolegle techniczna umiejętność czytania i rozumienie tekstu
-m. analityczno- syntetyczna o charakterze wzrokowym
m. analityczno- syntetyczna o charakterze funkcjonalnym
23. METODY GLOBALNE- tutaj wyraz, część zdania lub zdanie, są poznawane na podstawie ich wyglądu ogólnego, czyli jako całościowy obraz graficzny, najważniejsze jest znaczenie tekstu, a nie formalna strona czytania
- m. barwno- dźwiękowa Heleny Matery
- m. fonetyczno-litero-barwna Bronisława Racławskiego
- m. Dobrego Startu Marty Bogdanowicz

17. Trudności w czytaniu – wyjaśnienie terminu i omówienie wybranej klasyfikacji.
Trudności w nauce czytania są przeważnie związane z deficytami analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, które stanowią podstawowy mechanizm czynności czytania. Przejawem trudności w czytaniu są różnorodne błędy, np.: mylenie, dodawanie, pomijanie głosek i liter, a nawet większych całości, które utrudniają opanowanie w przewidzianym do tego czasie poprawnego biegłego czytania. Opóźnienie rozwoju funkcji wzrokowej lub słuchowej powoduje, że dziecko w ich zakresie nie osiąga dojrzałości odpowiedniej dla jego wieku i w związku z tym przy nauce czytania napotyka poważne trudności. Jeżeli opóźnienia te nie zostaną dostatecznie wcześnie zauważone i wyrównane, dziecko nie będzie w stanie opanować umiejętności czytania, co z kolei pociągnie za sobą dalsze niepowodzenia szkolne.

W celu dokładnego wskazania rodzaju występujących trudności u dziecka używa się czterech terminów:
· dysleksja - trudności w opanowaniu czytania,
· dysortografia - trudności w pisaniu przejawiające się popełnianiem różnego typu błędów, w tym ortograficznych,
· dysgrafia - to zniekształcenia strony graficznej pisma,
· hiperdysleksja - trudności w czytaniu ze zrozumieniem.

Kasia Bogucka

35. Kryteria oceny pisma

Oceniając pismo ucznia, bierzemy pod uwagę 3 kryteria:
- czytelności (czy potrafimy odczytać jaka to litera),
- pisemności (czy pismo jest płynne – bez zbędnego odrywania ręki; inaczej mówiąc: płynność prowadzenia linii),
- estetyki.

Ania Sawicka

9. Stadia (etapy) w procesie przyswajania umiejętności czytania.

Część psychologów i metodyków nauczania początkowego (Brzezińska 1998) wyróżnia stadia w procesie przyswajania umiejętności czytania:
- przyswajanie techniki czytania przez identyfikację liter, głosek i wyrazów;
- wykorzystanie nabytej umiejętności czytania w sposób funkcjonalny, połączony ze zrozumieniem i interpretacją czytanych tekstów oraz z wykorzystywaniem czytania jako narzędzia zdobywania nowych informacji.
- czytanie tekstów wraz z wykorzystywaniem czytania jako narzędzia zdobywania nowych informacji.
- czytanie w sposób refleksyjny i krytyczny z pogłębioną pracą myślową nad czytanym tekstem, ze stawianiem sobie pytań oraz rozpatrywaniem zagadnień wynikających z przeczytanego tekstu;
- czytanie twórcze, pozwalające na znaczne wychodzenie poza treści zawarte w tekście oraz na własne przemyślenia w oparciu o tekst.

Gosia Kaleta

sawka cos mi nie pasuje
wyroznia trzy stadia a jest 5 myslnikow??

Kasia Bogucka

39.Omów kalendarium reformy systemu oświaty z grudnia 2008 roku.

To było podawane na ćwiczeniach (przynajmniej w mojej grupie), ale ja niestety mam to napisane skrótowo; jeśli ktoś ma pełną wersję, to proszę, niech poprawi Smile

do 10.04.2009 – uświadomienie rodzicom dzieci 6-letnich prawa do rozpoczęcia przez ich dzieci nauki szkolnej;
1.09.2009 – dzieci 6-letnie mogły rozpocząć naukę w 1. klasie szkoły podstawowej, pod warunkiem, że przynajmniej przez rok uczęszczały do przedszkola lub nie uczęszczały, ale uzyskały pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej;
1.09.2009 – uczniowie I klasy SP i I klasy gimnazjum rozpoczynają naukę zgodnie z nową podstawą programową z 23.12.2008;
1.09.2009 – dzieci 5-letnie mają prawo do rocznego przygotowania (przed rozpoczęciem nauki w szkole);
2009/10, 2010/11, 2011/12 – „okres przejściowy” – 6-latek może (ale nie musi) rozpocząć naukę w szkole; stopniowe wprowadzanie obniżonego wieku rozpoczęcia nauki w szkole;
od 1.09.2011 – obowiązkowa edukacja przedszkolna dla dzieci 5-letnich;
od 1.09.2012 – obowiązkowa edukacja szkolna dla dzieci 6-letnich;
2014/15 – dostosowanie w szkole podstawowej egzaminu zewnętrznego do nowej podstawy programowej.

Dorota Pytel

39.
Od 10 kwietnia 2009 – dyr. Każdej szkoły podstawowej ma obowiązek zorganizować zebranie dla rodziców dzieci urodzonych w 2003 r. i powiadomić ich o przysługujących im prawach zgodnych z zapisami ustawy o systemie oświaty.

Od 1 września 2009- naukę w szkole mają prawo rozpocząć dzieci 6 letnie ur. w 2003 roku, jeśli tak zdecydują rodzice. Dzieci mogą pójść do 1 klasy szk. podstawowej za zgodą dyr. placówki, pod warunkiem że odbyły roczne przygotowanie przedszkolne. W przeciwnym wypadku rodzice dzieci muszą uzyskać pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Od 1 września 2009- do klasy 1 szk. podstawowej oraz klasy 1 gimnazjum idą uczniowie, którzy będą uczyć się wg nowych zapisów w rozporządzeniu dotyczącym podstawy programowej oraz muszą się zaopatrzyć w nowe podręczniki, dostosowane do treści podstawy programowej, zawartej w rozporz. z 23 grudnia 2008.

Od 1 września 2009- dzieci 5 letnie mają prawo do rocznego przygotowania przedszkolnego, jeśli tak zdecydują rodzice.

2009/2010, 2010/2011, 2011/2012- wprowadzenie obniżonego wieku rozpoczęcia nauki w szkole ma być rozłożone na trzy lata, będzie to tzw.”okres przejściowy”, w którym 6 latek może rozpocząć naukę w szkole.

Od 1 września 2011- obowiązkowa edukacja przedszkolna dla dzieci 5 letnich.

Od 1 września 2012- obowiązkowa edukacja szkolna dla dzieci 6 letnich.

2014/2015- dostosowanie w szkole podstawowej egzaminu zewnętrznego do nowej podstawy programowej.

	Forum www.ewip.fora.pl Strona Główna -> ROK 3 sem.1 / Metodyka edu.POLONISTYCZNEJ w 1-3	Wszystkie czasy w strefie EET (Europa) Idź do strony 1, 2 Następny
Strona 1 z 2